آشنایی با مدل مرجع OSI

از کلمات Open Systems Interconnect اقتباس و یک مدل مرجع در رابطه با نحوه ارسال پیام بین دو نقطه در یک شبکه مخابراتی و یا کامپیوتری است . هدف عمده مدل فوق، ارائه توصیه ها و راهنمائی های لازم به تولید کنندگان محصولات شبکه ای به منظور تولید محصولاتی سازگار با سایر تولید کنندگان است .  

مدل OSI توسط کمیته IEEE ایجاد شده است . با استفاده از مدل فوق ، محصولات تولید شده توسط تولید کنندگان مختلف امکان کار با یکدیگر را پیدا خواهند کرد ( سازگاری بین محصولات ) . مشکل عدم سازگاری بین محصولات تولیدشده توسط شرکت های بزرگ تولید کننده تجهیزات سخت افزاری ، زمانی آغاز گردید که شرکت HP تصمیم به تولید یک محصول شبکه ای نمود و این محصول با محصولات مشابه سایر شرکت ها ( مثلا" IBM ) سازگار نبود . با توجه به مشکل فوق ، در صورتی که قصد تهیه چهل کارت شبکه برای سازمان خود را داشته باشید ، می بایست سایر تجهیزات مورد نیاز شبکه را نیز از همان تولید کننده تهیه می نمودید ( اطمینان از سازگاری بین آنان ) . مشکل فوق تا زمان ایجاد مدل مرجع OSI همچنان وجود داشت و به عنوان یک معظل بزرگ در این زمینه مطرح بود .
مدل OSI دارای هفت لایه متفاوت است که هر یک از آنان به منظور انجام عملیاتی خاص ، طراحی شده اند . بالاترین لایه ، لایه هفت و پائین ترین لایه ، لایه یک است . در زمان ارسال داده از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر ، داده ها حرکت خود را از لایه هفتم آغاز نموده و پس از تبدیل به سگمنت ، دیتاگرام ، بسته اطلاعاتی ( Packet ) و فریم ، در نهایت از طریق محیط انتقال ( مثلا" کابل ) برای کامپیوتر مقصد ارسال می گردند .

عملکرد هر یک از لایه های مدل مرجع OSI :

·                 لایه Application ( لایه هفتم )
□ ارائه سرویس های شبکه به برنامه ها ( نظیر پست الکترونیکی ، ارسال فایل ها و ... )□ تشخیص زمان لازم به منظور دستیابی به شبکه

·                 لایه Presentation ( لایه ششم )
□ ایجاد اطمینان لازم در رابطه با قابل استفاده بودن داده برای سیستم دریافت کننده □ فرمت داده □ ساختمان های داده □ توافق در رابطه با گرامر انتقال داده برای لایه Application□ رمزنگاری داده

·                 لایه Session ( لایه پنجم )
□ ا یجاد ، مدیریت و خاتمه ارتباط برقرار شده بین برنامه ها

·                 لایه Transport ( لایه چهارم )
□ در ارتباط با رویکردهای متفاوت حمل داده بین کامپیوترهای میزبان □ حمل مطمئن داده □ ایجاد ، مدیریت و خاتمه مدارات مجازی □ تشخیص و برطرف نمودن خطاء □ تقسیم داده به فریم و نسبت دهی یک دنباله عددی مناسب به هر یک از آنان □ پروتکل های TCP، UDP و SPX در این لایه قرار دارند .

·                 لایه Network ( لایه سوم )
□ ارائه ارتباط و مسیر انتخابی برای دو سیستم □ حوزه روتینگ □ پاسخ به سوالات متعددی نظیر نحوه ارتباط سیستم های موجود در سگمنت های متفاوت شبکه
□ آدرس های مبداء ، مقصد ، Subnet و تشخیص مسیر لازم □ پروتکل های IP و IPX در این لایه استفاده می گردند .

·                 لایه Datalink ( لایه دوم )
□ انتقال مطمئن داده از طریق محیط انتقال □ آدرس دهی فیزیکی و یا سخت افزاری ( MAC ) ، توپولوژی شبکه □ فریم ها در این لایه قرار دارند.

7.
Application لایه ای را نشان می دهد که در آن نرم افزار ها به سرویس های شبکه دسترسی پیدا می کنند. این لایه سرویس هایی را نمایش می دهد که مستقیما نرم افزارها یی از قبیل برنامه های انتقال فایل، دسترسی به دیتابیس و فرستادن ایمیل را ساپورت می کنند. (مثال: HTTP, FTP, SMTP)

6.لایه ی Presentation اطلاعات دریافتی از لایه ی قبل را تبدیل به یک زبان میانی می کند و همچنین این لایه وظیفه ی مدیریت رمزگذاری اطلاعات را برعهده دارد و در صورت امکان داده ها فشرده می کند تا بیت های کمتری برای ارسال لازم باشد. (ASCII, MPEG, MIDI)

5.لایه ی Session وظیفه ی کنترل ارتباط بین دو کامپیوتر را بر عهده دارد. به این ترتیب که اجازه می دهد که دو کامپیوتر یک ارتباط را برقرار، حفظ و قطع نمایند. (NetBIOS)

4.در لایه ی Transport پیام تصحیح خطا می شود و به بسته های کوچکتری تقسیم می شود، همچین بسته های دریافتی را بازسازی شده و پیام تایید دریافت برای فرستنده فرستاده می شود. (TCP, NetBEUI)

3.
Network وظیفه دارد بسته را آدرس دهی کند و کوتاه ترین مسیر را برای ارسال آن فراهم کند و مانع از مشکلات ترافیکی در شبکه شود. (IP, IPX)

2.لایه ی Data Link وظیفه دارد بیت ها ارسالی از Network را به Frame تبدیل کند و فریم ها را یکی یکی ارسال کرده و از گیرنده تائیدیه دریافت کند. (Ethernet, ATM, Frame Relay)

1.لایه Physical وظیفه ی ارسال بیت به بیت اطلاعات را روی کانال ارتباطی بر عهده دارد، همچنین این لایه مشخصات فیزیکی کابل شبکه و تکنیک ارسال اطلاعات را بر عهده دارد. (DSL, RS232, SONET, ISDN, E1, T1)

·                 لایه Physical ( لایه اول )
□ کابل ها ، کانکتورها ، ولتاژها ، نرخ انتقال داده □ ارسال اطلاعات به صورت مجموعه ای از بیت ها ، سیگنال های الکتریکی و اینترفیس های سخت افزاری